Niemiecko-polski słownik pojęć cz. 3 - Kriegsmarine

W trzeciej części słowniczka niemiecko-polskiego zawierającego pojęcia obejmujące jednostki taktyczne oraz operacyjne Wehrmachtu i Waffen-SS zagłębimy się w Kriegsmarine, czyli Marynarkę Wojenną III Rzeszy. 

Zapraszam do zakupu mojej książki pt. Pancerny Kaukaz. Walki Kampfgruppe von Hake na linii Nalczyk-Ordżonikidze jesienią 1942 r. Jest to pierwsze w literaturze opracowanie poświęcone temu tematowi i powstało na bazie oryginalnych niemieckich dokumentów wojennych:
Szczegóły: https://www.dookolarzeszy.pl/2024/07/zapraszam-do-zakupu-mojej-ksiazki-pt.html 

Podobnie jak w poprzednich częściach zaznaczam, że nie ma tu wszystkich jednostek, bo było ich naprawdę dużo. Starałem się wybrać te najczęściej występujące i jeśli jakieś tłumaczenie jest niepoprawne - proszę o korektę.  

 

Tak jak wspomniałem we wstępie, Kriegsmarine, to Marynarka Wojenna wchodząca w skład Wehrmachtu, czyli Sił Zbrojnych III Rzeszy, podobnie jak Heer - Siły Lądowe oraz Luftwaffe - Siły Powietrze. 

Kriegsmarine bezpośrednio podlegało pod Oberkommando der Kriegsmarine - Naczelne Dowództwo Marynarki Wojennej, które z kolei nadzorowało Oberkommando der Wehrmacht - Naczelne Dowództwo Sił Zbrojnych. Pod dowództwem Oberkommando der Kriegsmarine znajdowały się m.in: 

• Allgemeines Marinehauptamt - Kwatera Główna Marynarki 
• Amt Kriegsschiffbau - Biuro Budowy Okrętów Wojennych
• Befehlshaber der Aufklärungsstreitkräfte - Dowództwo Sił Rozpoznawczych
• Befehlshaber der Kampfgruppe - Dowództwo Grup Bojowych  
• Befehlshaber der Kreuzer - Dowództwo Krążowników
• Befehlshaber der Panzerschiffe - Dowództwo Okrętów Pancernych 
• Befehlshaber der Schlachtschiffe - Dowództwo Pancerników 
• Donau-Flottille - Flotylla "Dunaj"
• Flottenkommando - Dowództwo Floty
• Hafenkapitäne - Kapitanowie Portów 
• Hafenkommandanten - Dowódcy Portów 
• Kommandanten der Seeverteidigung - Dowódca Obrony Morskiej
• Kriegsmarinedienststellen - Stacje Marynarki Wojennej
• Marine-Abschnitts-Kommandanten - Dowódcy Sekcji Morskich
• Marinegruppenkommando - Dowództwo Grupy Morskiej 
• Marineoberkommandos - Okręgowe Dowództwa Marynarki 
• Marinewaffenamt - Urząd Uzbrojenia Marynarki 
• Seekriegsleitung - Dowództwo Działań Wojennych na Morzu

Struktura organizacyjna na szczeblu taktycznym Kriegsmarine wyglądała następująco, choć trzeba dodać, że różni się ona od tej z Heer i Luftwaffe, bo w tym przypadku można wyróżnić w sumie dwa pododdziały, czyli:

• Flotille - flotylla, którą dowodził Flotillenchef, czyli Dowódca Flotylli
• Flotte - flota, którą dowodził Flottenchef, czyli Dowódca Floty  

... a do wyodrębnienia poszczególnych jednostek nadaje się właściwe tylko Flotille, których były następujące rodzaje:

• Artillerieträger-Flottille - Flotylla okrętów artyleryjskich
• Flakjäger-Flottille - Flotylla przeciwlotnicza
• Fluß-Sicherungs-Flottille - Flotylla bezpieczeństwa rzecznego
  
• Geleit-Flottille - Flotylla eskortowa
• Hafenschutz-Flottille - Flotylla ochrony portu 
• Küstenschutz-Flottille - Flotylla ochrony wybrzeża
  
• Minensuch-Flottille - Flotylla poszukiwaczy min (trałowców)
• Netzsperr-Flottille - Flotylla przerywaczy barier sieciowych
  
• Räumboots-Flottille - Flotylla małych trałowców
• Schnellboots-Flottille - Flotylla kutrów torpedowych
• Schnellboots-Schul-Flottille - Szkoleniowa flotylla kutrów torpedowych 
• Sicherungs-Flottille - Flotylla bezpieczeństwa 
• Sperrbrecher-Flottille - Flotylla przerywaczy zagród minowych 
• Torpedoboots-Flottille - Flotylla torpedowców
• Transport-Flottille - Flotylla transportowa 
• Unterseeboots-Flottille - Flotylla okrętów podwodnych
• Unterseeboots-Jagd-Flottille - Flotylla łowców okrętów podwodnych
• Unterseeboots-Schul-Flottille - Szkoleniowa flotylla okrętów podwodnych 
• Vorposten-Flottille - Flotylla patrolowa
  
• Zerstörer-Flottille - Flotylla niszczycieli 

Do Flotte mogły należeć zarówno powyższe Flotillen jak i poszczególne okręty wojenne, np. Panzerschiffe (pancerniki) czy Schwerer Kreuzer (ciężkie krążowniki, popularnie zwane "pancernikami kieszonkowymi"). Kriegsmarine miało także swoje pododdziały lądowe o strukturze taktycznej identycznej do tej z Heer, czyli: Division - Brigade - Regiment - Bataillon/Abteilung - Kompanie - Zug - Gruppe. W przypadku największego z tych pododdziałów można wyróżnić:

• Marine-Festungs-Division - Forteczna dywizja marynarki
• Marine-Infanterie-Division - Dywizja piechoty marynarki (Dywizja morska)
• Schnellboots-Lehr-Division - Instruktorska dywizja kutrów torpedowych 
• Unterseeboots-Lehr-Division - Instruktorska dywizja okrętów podwodnych  

Poziom niżej znajdziemy się na poziomie Brigide, w której tak samo jak w Regiment wystarczy zastąpić nimi człon "Division" i już mamy gotowca. Jako że były takie pododdziały niemające swojego dywizyjnego odpowiednika, przytoczę je poniżej: 

• Marine-Bordflak-Brigade - Pokładowa przeciwlotnicza brygada marynarki
• Marine-Flak-Brigade - Brygada obrony przeciwlotniczej marynarki 
• Marine-Schützen-Brigade - Brygada strzelców marynarki

• Marine-Artillerie-Regiment - Pułk artylerii marynarki 
• Marine-Ersatz-Regiment - Zapasowy pułk marynarki
• Marine-Flak-Regiment - Pułk obrony przeciwlotniczej marynarki 
• Marine-Lehr-Regiment - Instruktorski pułk marynarki
• Marine-Grenadier-Regiment - Pułk grenadierów marynarki 
  
• Marine-Regiment - Pułk marynarki 
• Flottillen-Stamm-Regiment - Kadrowy pułk flotylli 
• Schiffs-Stamm-Regiment - Kadrowy pułk okrętów  

Kolejnym pododdziałem jest Bataillon lub Abteilung. Różnica między nimi została wyjaśniona w cz. 1 (link). Podam tylko te, które nie mają swojego odpowiednika na szczeblu Division, Brigade i Regiment: 

• Ausbildungs-Abteilung für Kriegsschiffneubauten - Batalion szkoleniowy nowych okrętów wojennych 
• leichte Marine-Artillerie-Abteilung - Lekki batalion artylerii marynarki 
• Marinehafen-Abteilung - Batalion zarządzania portem morskim marynarki 
• Marine-Helferinnen-Ersatz-Abteilung - Zapasowy pomocniczy batalion marynarki
  
• Marine-Stamm-Abteilung - Kadrowy batalion marynarki
• Marine-Unteroffiziers-Lehr-Abteilung - Podoficerski instruktorski batalion marynarki
• Schiffsmaschinen-Ausbildungs-Abteilung - Batalion szkoleniowy budowy silników statków
• Unterseeboots-Ausbildungs-Abteilung - Batalion szkoleniowy okrętów podwodnych  

• Marine-Alarm-Bataillon - Alarmowy batalion marynarki
• Marine-Bau-Bataillon - Batalion budowlany marynarki 
• Marine-Festungs-Pionier-Bataillon - Forteczny batalion pionierów marynarki  
• Marine-Insel-Bataillon - Wyspowy batalion marynarki
• Marine-Sicherungs-Bataillone - Batalion bezpieczeństwa marynarki
• Marine-Sturm-Bataillon - Szturmowy batalion marynarki

Ranni marynarze leczyli się w Sanitätsämter - stacjach sanitarnych, Lazarettschiffe - statkach lazaretowych (szpitalnych) lub Marinelazarette - lazaretach marynarskich. Mieli też specjalne Verwundetentransportschiffe, czyli statki służące do transportu rannych.

Zapraszam na inne części: 

• cz. 1 - https://www.dookolarzeszy.pl/2019/10/niemiecko-polski-sownik-pojec-cz1-heer.html
  
• cz. 2 - https://www.dookolarzeszy.pl/2019/11/niemiecko-polski-sownik-pojec-cz-2.html
• cz. 4 - https://www.dookolarzeszy.pl/2020/06/niemiecko-polski-sownik-pojec-cz-4.html